در شرايطي که منايع آبي کشور با محدوديت مواجه است ، کشت گياهان دارويي مقاوم به خشکي به عنوان يکي از بهترين گزينه ها براي پايدار کشاورزي مطرح مي شود.
اين گياهان علاوه بر نياز آبي بسيار پايين ، داراي ارزش اقتصادي بالا ، بازار صادراتي فعال و نياز داخلي گسترده در صنايع دارويي ، غذايي و آرايشي هستند.
ويژگي هاي فني کشت گياهان دارويي
1- انتخاب گونه مناسب
انتخاب گياه بايد متناسب با اقليم ، نوع خاک و شرايط منطقه انجام شود .برخي گونه هاي مناسب ايران:
آويشن شيرازي : مقاوم به خشکي ، چندساله ، مناسب مناطق سردسير با تابستان خشک
اسطوخودوس : گياه معطر ، مقاوم به کم آبي
زعفران : مقاوم به خشکي ، نياز آبي بسيار کم، مناسب مناطق نيمه خشک با زمستان هاي سرد
زيره سبز و سياه : مناسب مناطق کوهپايه اي و کم آب
گل گاو زبان : مقاوم به سرما، نيازمند مراقبت بيشتر ، مناسب نواحي معتدل با تابستان هاي خنک
2- آماده سازي زمين
شخم عميق و يکنواخت سازي خاک
اصلاح زهکشي و حذف علف هاي هرز
استفاده از کود حيواني پوسيده در مرحله آماده سازي
3- سيستم آبياري
آبياري قطره اي براي حفظ رطوبت حداقلي و کاهش هدر رفت
نوبت آبياري اغلب گياهان دارويي به يک تا دو بار آبياري در ماه در فصل رشد نياز دارند.
4- کاشت:
کاشت بذر يا نشاء بسته به گونه و شرايط منطقه
تراکم کاشت بين 25 تا 40 هزار بوته در هر هکتار مثلا براي آويشن و اسطوخودوس
کاشت در رديف هاي 50 تا 60 سانتي متري با فاصله بوته 20 تا 30 سانتي متري
5- دوره بهره برداري و برداشت
برخي گونه ها مانند آويشن و اسطوخودوس چند ساله هستند عمر اقتصادي تا 5 سال
برداشت معمولا از سال دوم شروع شده و در صورت نگهداري صحيح ، عملکرد به مرور افزايش مي يابد
برداشت با دست يا ماشين هاي نيمه اتوماتيک انجام ميشود.
خلاصه فني:
| گياه دارويي |
ميزان برداشت سالانه (خشک شده) |
توضيحات |
| آويشن شيرازي |
1.5 تا 2.5 تن در هر هکتار |
برداشت از سال دوم چندساله و قابل برداشت 2 نوبت در سال |
| اسطوخودوس |
1.2 تا 2 تن در هر هکتار |
چندساله برداشت از سال دوم اسانس گيري هم ارزش بالايي دارد |
| زعفران |
3 تا 5 کيلوگرم گل خشک |
معادل حدود 300 تا 500 کيلوگرم گلتازه، از سال دوم به بعد افزايش عملکرد |
| زيره سبز |
500 تا 800 کيلوگرم |
تک ساله، حساس به آفات مناسب مناطق کوهپايه اي |
| گل گاوزبان |
800 تا 1200 کيلوگرم |
معمولا از سال دوم در مناطق معتدل با مراقبت بالا |
تحليل اقتادي براي هر هکتار کشت
| طول عمر مزرعه |
سود خالص |
در آمد سالانه |
هزينه اوليه |
گياه دارويي |
| 4تا5 سال |
200 تا 650 ميليون |
300 تا 800 ميليون |
100 تا 130 ميليون |
آويشن شيرازي |
| 5 تا 7 سال |
150 تا 400 ميليون |
200 تا 500 ميليون |
90 تا 120 ميليون |
اسطوخودوس |
| 7 تا 10 سال |
50 تا 200 ميليون |
90 تا 275 ميليون |
120 تا 150 ميليون |
زعفران |
| يکساله |
50 تا 150 ميليون |
100 تا 240 ميليون |
60 تا 80 ميليون |
زيره سبز |
گياهان دارويي مناسب براي کرج
آويشن شيرازي
اسطوخودوس
زعفران
گل گاو زبان با احتياط
پيشنهاد نهايي براي کشت در کرج:
براي شروع در منطقه کرج ترکيب کشت آويشن با اسطوخودوس گزينه ايدهآل است.
هردو چند ساله هستند
نياز ابي کمپ
بازار قوي فروش
امکان فرآوري (عرقيجات، اسانس گيري و خشک شده)