-
1399/08/21
-
مهندس محمدخانی
-
-
10787
سوال اين است که وقتي گاو ها شير بيشتري نسبت به بز توليد مي کنند و بز سهم بسيار ناچيزي از توليد شير را دارد، چرا بز نگهداري مي شود؟ پاسخ به اين پرسش را مي توان با توجه به محاسن متعددي که براي پرورش بز توليد بيان شده است، پيدا کرد:
- قدرت سازگاري و تطابق بز با شرايط گرم خشک بهتر از گوسفند و گاو است. قريب به 80 درصد بزهاي دنيا در نواحي خشک حاره اي و نيمه حاره اي که پرورش دام هاي ديگر با موفقيت چنداني همراه نيست، وجود دارند.
- در حرفه پرورش بز مانند گاو نياز به تجهيزات مدرن و گرانقيمت نيست.
- بزها زودتر از گاو به مرحله توليد شير مي رسند. به اين صورت که معمولا وقتي يک بزغاله به وزني در حدود 35 کيلوگرم مي رسد، مي تواند بارور شود. چنانچه بزها خوب تغذيه شوند، در سن 10 تا 12 ماهگي به اين وزن مي رسند. دوره آّستني بز هم حدود 5 ماه است. بنابراين بزها در سني حدود 15 تا 17 ماهگي مي توانند شروع به توليد شير کنند و تا حدود 10 ماه نيز به توليد شير ادامه مي دهند.
- شير بز در مقايسه با شير دام هاي ديگر زودتر هضم مي شود. درصد چربي و پروتئين شير بز به شير انسان نزديکتر است. در شير بز گلبول هاي چربي به صورت ذرات ريز هستند و اسيدهاي چرب آن عمدتا زنجير کوتاه هستند و اين امر باعث مي شود قابليت هضم آن بهتر شود.
- بزها در برابر بيماري ها مقاوم تر هستند. چنين مزيتي براي استفاده از شير آنها حائز اهميت است. شير گاو فاقد چنين خصوصيتي است و مي تواند تهديدي مهم در مناطق آلوده براي انسان باشد.
- بزهاي شيري به خصوص بزهاي اصلاح شده (از جمله نژاد شيري سانن) در مقايسه با گاو از مقدار معيني ماده خوراکي، مي توانند شر بيشتر توليد کنند..
- بزها مقاومت بيشتري در مقابل کم آبي دارند. مقاومت بز به کم آبي پس از شتر در رتبه دوم قرار دارد.
معايب پرورش بز:
- چون بزها چالاک و پرجنب وجوش هستند، نگهداري آنها نيز مستلزم صرف نيروي کارگري بيشتري است.
- اين دام ها به بيماري هاي چون ذات الريه و سرما بسيار حساس اندو نگهداري آنها در مناطق سردسير با مشکلات خاصي همراه است.
- طعم و بوي شير بز يا خوش خوراکي آن چندان مناسب نسيت اما اين عيب را مي توان با رعايت اصول بهداشتي و تغذيه مناسب تا حد زيادي برطرف کرد.
- همچنين گفته مي شود بزها باعث تخريب مرتع م يشوند. چنين اتفاقي در حقيقت ناشي از مديريت غلط و نبود تعادل بين دام و مرتع است.